تطور روش‌شناختی در جریان موسوم به «فمینیسم اسلامی»

Authors

  • عزت‌السادات میرخانی عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس (گروه مطالعات زنان)
  • محسن بدره دانشجوی دکتری رشتة مطالعات زنان دانشگاه تربیت مدرس
Abstract:

جریان فکری موسوم به «فمینیسم اسلامی» که در میان علاقه‌مندان به مسائل زنان، یک جایگزین معرفتی برای بازاندیشی مسائل زنان در اسلام و جوامع اسلامی شناخته شده، در سه ـ چهار دهة اخیر کوشیده بر اساس روش‌شناسی تفسیری (به طور ویژه هرمنوتیک)، نقد تاریخی، چشم‌انداز زنانه در رویارویی با مسائل زنان در متون دینی و ... خوانشی جایگزین اسلام در مسائل زنان ارائه دهد. پژوهشگران اصلی این جریان که البته زمینه‌های پژوهشی، دیدگاه‌ها و وابستگی‌های فرهنگی گوناگونی دارند و به لحاظ تمرکز موضوعی نیز آثار متنوعی را در زمینة مسائل زنان در اسلام و جوامع اسلامی تولید کرده‌اند ـ ازآنجاکه می‌خواهند خوانش متفاوتی از رویارویی اسلام با مسائل زنان ارائه دهند ـ همه تحت عنوان «فمینیسم اسلامی» بازشناسی می‌شوند؛ هرچند همه با این نحوه از هویت‌بخشی هم‌داستان نیستند. کاوش مؤلفه‌های روش‌شناختی ادبیات پژوهشی این نویسندگان از رهگذر خوانش تحلیلی ـ تطبیقی آثارشان، ما را از سویی به تطورات صورت‌گرفته در رهیافت‌های روش‌شناسی این گروه و از سوی دیگر به ریشه‌ها و آبشخورهای معرفتی ـ فلسفی آنان (فرانظریة فمینیستی، خاورشناسی، پست‌مدرنیسم و پساساختارگرایی، اعتزال نو و تجددتطلبی یا همان فلسفة پیشروها) رهنمون می‌شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

چشم‌انداز جریان موسوم به "فمینیسم اسلامی" به بازنگری فقه سنّی؛ کاوش تطبیقی دیدگاه‌های عزیزه الحبری و کشیا علی

عنوان «فمنیسم اسلامی» را در اصل ناظران غربی به فعالیت‌های فکری زنان مسلمان نسبت داده‌اند. خوانش ادبیات پژوهشی نویسندگان جریان «فمنیسم اسلامی» (و منسوب به آن) نشان می‌دهد که این پژوهشگران برای ارائۀ رهیافت‌های انتقادی و جایگزین به هندسۀ جنسی‌ـ جنسیتی اسلامی و میراث معرفتی اسلام، موضوعات و ساحت‌های گوناگونی را انتخاب کرده‌اند. در میان نویسندگان اصلی این جریان، عزیزه الحبری و پس از او کشیا علی تمر...

full text

آسیب شناسی جریان موسوم به بیداری اسلامی

چکیده آسیب شناسی جریان موسوم به بیداری اسلامی به کوشش حسین دارابی این رساله با موضوع آسیب شناسی جریان موسوم به بیداری اسلامی به بررسی علل پیدایش خیزش های مردمی کشورهای عربی و بررسی آسیب ها و چالش های پیش روی این کشورها ( تونس ، مصر، لیبی، یمن و بحرین) می پردازد.از مهمترین چالش های پیش روی این کشورها می توان به تاثیر دخالت قدرت های خارجی به لحاظ اقتصادی و سیاسی ، ضعف در نهادسازی پس از ...

تأمّلی در مدلول روایت موسوم به مباهته

شارع مقدّس اسلام همواره متشرّعان را به رعایت موازین اخلاقی و برخورد عادلانه با اشخاص توصیه نموده است. آیات قرآنی و روایات مأثوره از اهل بیت(ع) همگی بر این امر تأکید دارند که حتّی در مواجهه با افراد و جریان­های انحرافی، نباید حریم عدالت و اخلاق را زیر پا گذاشته و از راه‌های مذموم شرعی، درصدد حمایت و حراست از کیان شرع بر آمد. با این وجود نظریه­ای در دوران متأخّر پدیدار شده است که دادن نسبت­های کذب و ...

full text

فمینیسم اسلامی، مفاهیم و امکان ها

موج سوم فمینیسم با طرح الگوهای بومی و با ظاهری اسلامی به دفاع از فمینیسم پرداخته و با تفسیرهای جدید از متون دینی، مفاهیم دینی را در خدمت نهضت فمینیسم قرار دادند. در مقابل، مخالفان فمینیسم اسلامی نیز این مفهوم را مفهومی متناقضدانسته و با تمرکز بر دو مفهوم «اسلام» و «فمینیسم»، امکان مفهومی این ترکیب را به چالش می کشند. در این مقاله اندیشه های فمینیسم اسلامی و نظرات موافقان و مخالفان این دیدگاه فم...

full text

سیر تطور نظریه اعتدال در اخلاق اسلامی

نظریه اعتدال که خاستگاه آن یونان باستان و آراء افلاطون و ارسطو است، رایج‌ترین نظریه اخلاقی در بین حکمای اسلامی مانند کندی، فارابی، ابن‌سینا، مسکویه، خواجه نصیر طوسی و دیگران است. بر اساس این نظریه، فضایل اخلاقی از رعایت اعتدال و میانه‌روی توسط قوای نفس و رذایل اخلاقی از افراط و تفریط قوا در اعمال خود پدید می‌آید. حکمای اسلامی گرچه در این نظریه متأثر از افلاطون و ارسطو بودند، ولی ابتکارات و نوآو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 2

pages  169- 204

publication date 2015-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023